====== XAdES ======

XAdES (XML Advanced Electronic Signature), ETSI 101 903 standardında tanımlanmış XML tabanlı imza formatıdır. XAdES imza sonucunda XML dosyası oluşmaktadır. XML dosyasında bölümler halinde imza özellikleri ve içerik görüntülenebilmektedir.

**XAdES İmza Yapıları:**
  - **Zarflayan (Enveloping)**
  - **Ayrık (Detached)** 
  - **Zarflanan (Enveloped)** (Test suite dahil edilmemiştir.) 

===== Zarflayan İmza =====
CAdES imzada bulunan bütünleşik imzaya karşılık gelmektedir. Bu yapıda imza, imzalanan içeriği kapsamaktadır.

{{https://yazilim.kamusm.gov.tr/eit-wiki/data/media/documents/xades_zarflayan.png?350|XAdES Ayrık}}
 
===== Ayrık İmza =====
CAdES'de  bulunan ayrık imzaya benzer bir yapıdadır. İmzalanan içerik imzanın dışında bulunur. İmzalanan içeriğin bulunduğu konum imzanın içerisinde belirtilerek imzalanır. Bu sebeple dosya yolunun her kullanıcıda çalışabilecek şekilde (uniform) verilmesine dikkat edilmelidir. Ayrık imza, dosya boyutunun büyük olduğu dosyaların imzalanmasını verimli hale getiren imza biçimidir.

{{https://yazilim.kamusm.gov.tr/eit-wiki/data/media/documents/xades_ayrik.png?350|XAdES Zarflayan}}   

[[ https://www.etsi.org/deliver/etsi_ts/101900_101999/101903/01.04.02_60/ts_101903v010402p.pdf|ETSI TS 101 903]]'de belirtildiği üzere XAdES imza tipleri doğrulanabilirlik süresi ve içerdiği verilere göre alt tiplere ayrılmaktadır. Bunlar BES, EPES, ES-T, ES-C, ES-X Type 1,ES-X Type 2, ES-X Long Type 1, ES-X Long Type 2 ve ES-A' dır.

^**İmza Tipi**^^
|**XAdES-BES**|Basic Electronic Signature  - Basit Elektronik İmza|
|**XAdES-EPES**|Explicit Policy-based Electronic Signature – Belirlenmiş Politika Temelli Elektronik İmza|
|**XAdES-C**|Electronic Signature with Complete Validation Data References - Doğrulama Verisi Taşıyan Elektronik İmza|
|**XAdES-T**|Electronic Signature with Time - Zaman Damgası Eklenmiş Elektronik İmza|
|**XAdES-X Long**|EXtended Long Electronic Signature - Genişletilmiş Uzun Elektronik İmza|
|**XAdES-X Type 1**|EXtended Electronic Signature with Time Type 1 - Genişletilmiş Elektronik İmza Tip 1 Zamanlı|
|**XAdES-X Type 2**|EXtended Electronic Signature with Time Type  - Genişletilmiş Elektronik İmza Tip 2 Zamanlı|
|**XAdES-X Long Type 1**|EXtended Long Electronic Signature with Time Type 1 - Genişletilmiş Uzun Elektronik İmza Tip 1 Zamanlı|
|**XAdES-X Long Type 2**|EXtended Long Electronic Signature with Time Type 2 - Genişletilmiş Uzun Elektronik İmza Tip 2 Zamanlı|
|**XAdES-A**|Archival Electronic Signature - Arşiv Elektronik İmza|
|**P4 XAdES-X Long**|P4 Genişletilmiş Uzun Elektronik İmza|
|**P4 XAdES-A**|P4 Arşiv Elektronik İmza|



Yukarıda belirtilen imza tiplerinden [[XAdES BES]], [[XAdES-T]], [[XAdES X-LONG]], [[XAdES-A]], [[p4_xades-x_long|P4 XAdES X-LONG]] ve [[p4_xades-a| P4 XAdES-A]] yaygın olarak kullanılmaktadır.